Türkiye'de son 10 yılda yabancılara taşınmaz mülk satışı her geçen gün artmakta. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır’ın soru önergesine verilen yanıtta, AK Parti iktidarı döneminde Türkiye'de ne kadar toprak yabancı şahıs ve şirketlere satıldığı açıklandı.

1923’ten bu yana yabancılar Türkiye’den 115 Milyon Metrekare toprak satın aldı.

Satılan 115 Milyon Metrekarelik alanın 22 milyonu 1923 ile 2002 yılları arasında satıldı.

Son 20 yılda yani 2002’den 2022’ye kadar olan dönemde yabancılara toplam 93 Milyon Metrekare toprak satıldı.

EN FAZLA TOPRAK SATIN ALAN ÜLKE SUUDİ ARABİSTAN

Buna göre, 2002 – 2020 yılları arasında arazi satın alan ülkelerin başında, 3 milyon 75 bin 196 metrekare ile Suudi Arabistan geliyor. Suudi Arabistan’ı, 2 milyon metre kare toprak alımı ile Ürdün takip ediyor.

Son 18 yılda en fazla arazi satın alan ülkeler şöyle:

-Almanya: 1 milyon 430 bin 545 metrekare

-Mısır: 1 milyon 721 bin 409 metrekare 

-İngiltere: 1 milyon 196 bin 186 metrekare

-Katar: 1 milyon 139 bin 875 metrekare 

Yabancıların en çok toprak aldığı şehirler

Yabancıların en fazla ilgi gösterdikleri illerin başında ise Uşak ve Yozgat’ın gelmesi dikkat çekiyor.

-Uşak: 8 milyon 196 bin 580 metrekare

-Yozgat 7 milyon 645 bin 488 metrekare,

-Denizli 5 milyon 806 bin 433 metrekare,

-Bursa 5 milyon 765 bin 81 metrekare,

-Konya  5milyon 666 bin 970 metrekare,

-Antalya  4 milyon 316 bin 849 metrekare

-İstanbul 4 milyon metrekare 

Yabancılar son 10 yılda Türkiye'den ne kadar konut satın aldı?

2013-2022 yıllarını kapsayan 9,5 yılda yabancılar toplam 314 bin 310 konut satın aldı. Aynı dönemde Türkiye’de satılan toplam konut sayısı ise 12 milyon 804 bin oldu. Buna göre bu dönemde satılan her bin konutun 25’ini yabancılar aldı.

En çok konut satılan alan ülke vatandaşları ise Irak, İran, Rusya ve Suudi Arabistan.

2013 yılında yabancı ülke vatandaşları Türkiye’de 12 bin 181 konut alırken bu sayı 2014’te 18 bin 959’a yükseldi. 2015’te 20 bin barajı aşılırken yabancılar 22 bin 830 konut satın aldı. 2016’da 18 bin 189 konutu yabancılar alırken 2017’de bu sayı 22 bin 234 oldu.

Yabancılar 2018’de 39 bin 663 konut alırken bu sayı 2019’da 45 bin 483 oldu. Covid-19 salgınının patlak verdiği 2020’de bu sayı 40 bin 812’ye gerilerken 2021’de tam 58 bin 576 konutu yabancılar satın aldı. 2022 yılının ilk 6 ayında ise bu sayı 35 bin 383 oldu.

2021 yılında yabancıların en çok konut aldığı şehirler

Türkiye genelinde yabancıların 2021'de konut aldığı il sayısı 70 olarak gerçekleşirken, bu alanda başı İstanbul ve Antalya çekti.

Geçen yıl Türkiye genelinde 58 bin 576 adet konut satılırken, ev alan yabancı sayısı 59 bin 282 olarak gerçekleşti. En az 706 konut için ortak hisse yapıldığı görüldü.

Yabancıya gayrimenkul satış şirketi Nevita'nın araştırmasına göre, 2021'de yabancılar ülke genelinde 70 ilde konut yatırımı yaparken, 11 ilde satılan konutların tamamını yerliler aldı.

Geçen yıl bu alanda başı İstanbul çekerken, megakentten konut edinen yabancı sayısı 26 bin 667 ile zirvede yer aldı. Onu 12 bin 598 yabancı ile Antalya, 3 bin 705 ile Ankara izledi.

Mersin'den 2 bin 549, Yalova'dan 1.893, Bursa'dan 1.700, İzmir'den 1.422, Sakarya'dan 1.269, Samsun'dan 1.165, Trabzon'dan 985 yabancı konut aldı.

Yabancıların en çok tercih ettiği iller sıralamasında Muğla 11'inci, Kocaeli 12'nci, Aydın 13'üncü, Tekirdağ 14'üncü, Eskişehir 15'inci, Konya 16'ncı, Denizli 17'nci, Düzce 18'inci, Gaziantep 19'uncu, Bolu 20'nci sırada yer aldı.

Geçen yıl Ağrı, Artvin, Bitlis, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Mardin, Muş, Tunceli, Ardahan ve Kilis'te yabancılara konut satışı gerçekleşmedi.

Siirt, Bayburt ve Şırnak'tan birer; Bingöl, Zonguldak, Iğdır ve Bartın'dan ikişer; Adıyaman, Tokat ve Yozgat'tan üçer; Çanakkale, Karaman ve Batman'dan dörder yabancı konut aldı.

Hangi ülke vatandaşı Türkiye'den ne kadar konut satın aldı?

2015 yılının başından 2022’in ilk yarısını kapsayan 7,5 yıllık dönemde Türkiye’de en çok konut satın alan yabancılar Irak vatandaşları. Iraklılar bu dönemde 46 bin 230 konut satın aldı. İkinci sıradaki İranlılar 33 bin 404, Ruslar ise 24 bin 87 konut satın aldı.

Bu dönemde yabancıların satın aldığı konutların yüzde 16’sına Irak, yüzde 12’sine İran ve yüzde 9’una Rusya vatandaşları  sahip oldu.

TÜİK en çok konut alan yabancı ülke listesini açıkladığından Suudi Arabistan’ın 2021 ve 2022 bilgileri TÜİK veri setinde yer almıyor. 2021 ve 2022 verileri dahil olmadan Suudi Arabistan vatandaşları 2015-2020 yılları arasında 13 bin 540 konut satın aldı.

2015-2022 döneminde Kuveytliler 13 bin 495, Afganistan vatandaşları ise 13 bin 106 ve Alman vatandaşları 10 bin 981 konut aldı.

Türkiye'den ne kadar dolara vatandaşlık alınır?

Yabancıların Türkiye'den ev alabilmesine olanak tanıyan Mütekabiliyet Yasası 2012 yılının ortalarında yürürlüğe girmiş ve Türkiye’de 1 milyon dolar ödeyerek mülk sahibi olanlara Türk vatandaşı olabilme hakkı verilmişti.

Cumhurbaşkanlığı'nın 18 Eylül 2018 tarihli 106 sayılı kararnamesiyle Türk vatandaşlığına geçiş için alınması gereken taşınmazın minimum bedeli 250 bin dolara indirilmişti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığındaki Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde istisnai Türk vatandaşlığı için satın alınması gereken gayrimenkulün değerinin 12 Nisan 2022'de 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılması kararlaştırıldı.

Yabancı bir kişi Türkiye'den vatandaşık alabilmesi için 400 bin dolarlık taşınmaz mülk alması gerekiyor.

Hangi ülke vatandaşları Türkiye'den taşınmaz mülk satın alabilir?

2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 35. Maddesi, 18 Mayıs 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6302 sayılı Kanun ile değişmiştir.

Tapu Kanunu m.35 hükmü uyarınca Cumhurbaşkanı’nın belirlediği 184 ülke vatandaşı (kesin bir liste mevcut olmayıp bu sayı değişkenlik göstermektedir) yabancı gerçek kişiler karşılık şartı aranmaksızın ve yasal sınırlamalara uyarak ev, iş yeri, arsa, tarla vb. her türlü taşınmazı satın alabilir. Bu noktada Suriye vatandaşları hariç olmak üzere Arap ve İslam ülkeleri vatandaşlarının da taşınmaz satın alabilecek.

Not: Ülkemizde hangi ülke vatandaşlarının taşınmaz satın alabileceği hakkında TC Büyükelçilikler/Konsoloslukları ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nden bilgi alabilirsiniz.

Yabancı bir kişi Türkiye’den ne kadar toprak satın alabilir? 

· Farklı şehirlerde de olsa yabancı bir gerçek kişi toplam yüz ölçümü 2.5 hektar (25 dönüm) alanı satın alabiliyordu. Ancak şu anda ülke genelinde, yabancı uyruklu bir gerçek kişi, en fazla 30 hektar (300 dönüm) taşınmaz alanı satın alabilmekte ve sınırlı aynı hak edinebilmektedir. Bu rakam Cumhurbaşkanı kararıyla en fazla iki katına çıkartılabilir. Dolayısıyla Türkiye'de yabancı uyruklu gerçek bir kişi Bakanlar Kurulu kararıyla en fazla 60 hektar (600 dönüm) kadar taşınmaz alan satın alabilir.

· Yabancı bir kişi, bir ilçenin özel mülkiyette olan arsaların %10'luk yüz ölçümü kısmını satın alabilir. 

Yabancı bir kişinin Türkiye’den toprak almasının yasal sınırlandırmaları

· Taşınmaz Özel Güvenlik Bölgeleri içinde ise taşınmazın bulunduğu yer valiliğinden izin alınmalıdır.

· Taşınmaz Askeri Güvenlik Bölgeleri içinde ise bölgedeki askeri makamlardan izin alınmalıdır.

· Taşınmaz arsa, tarla vb. yapısız ise 2 yıl içinde proje geliştirilmeli ve bakanlık onayına sunulmalıdır aksi takdirde taşınmaz tasfiye edilecektir.

·  Ayrıca tarım arazisi veya SİT alanında bulunan bir taşınmaz ise ilgili bakanlıklardan taşınmaz satışının uygunluğuna dair görüş alınmalıdır.

Detaylı bilgiyi Dışişleri Bakanlığı'nın yabancılar için Türkiye’de taşınmaz satın alma işlemleri sayfasından ulaşabilirsiniz.