Hayatı
Kara Mahmud Ağa’nın oğludur. Doğuştan sağ tarafı tamamen felçli idi. Hüsn-i Hat’ta babasının teşviki ve merakı dolayısıyla ilkin, zamanının büyük hattatı Şeyhulislâm Velîyüddîn Efendi’ye gitmiştir. Onun “bunda istidat yoktur” deyip geri çevirmesiyle Dedezâde Seyyid Mehmed Efendi’ye intisab etmiş, yazdığı ilk meşkten üstün kabiliyetini göstermiş ve kısa zamanda icâzetname almıştır. İcâzet merâsiminde musaddık olarak bulunan Kâtibzâde Refî, İsmail Refîk ve Velîyüddîn Efendi’ler hayret göstermişlerdir. Sonraları Velîyüddîn Efendi onun yazıdaki kudretini gördükçe; “Allah bu zâtı bizim enf-i istikbârımızı kırmaya göndermiştir, onun hocası olmak şerefinden mahrum olduk.” demiştir. Yazıları yayıldıkça şöhreti arttı, talebeleri çoğaldı ve Saray-ı Hümâyûn’da hat muallimi oldu. Önce III. Osman’a sonra III. Mustafa’ya hocalık etti, rütbesi yükseldi ve mükafatlara nail oldu. Sakatlığından ötürü günden güne vücudunda hastalık arız oldu ve vefât etti.
Hat Tarihindeki Yeri ve Özgün Katkıları
Mehmed Es’ad Yesârî Türk nesta’lîk ekolünün kuruluşuna öncülük etmiş, İmâd Hasenî üslûbunun devâmı olarak şöhret bulmuş, sonra gelen Osmanlı nesta’lık yazıcılarınca örnek alınmıştır. Oğlu Mustafa İzzet Efendi de onun yolunu devâm ettirmiş ve bilhassa celî ta’lîk’de Osmanlı üslûnbunu ihdas etmiştir. Es’ad Efendi, İran üslûbunun serbestliğine nisbeten daha keskin, benzerlikler içinde insicamlı ölçüler getirmiş, Türk ta’lîkini başlatmıştır.
Sayısız kıt’a, murakka ve devrinde yapılan çok sayıda mîmârî eserin kitâbelerini yazdı. Mühim kütüphane, müze ve koleksiyonlarda bulunan eserlerinin değeri ölçüsüzdür. Üsküdar Selim Ağa Kütüphânesi’ndeki kitâbesi ve Emirgân çeşmesindeki yazıları onun celî ta’lîk’ine iyi birer örnektir.
Öne Çıkan Eserleri
-
Mail Ta’lîk Şiir: TSMK, nr. 2497.
-
Mail Ta’lîk Şiir: TSMK, nr. 2497.
-
Ta’lîk Murakka: İÜK, FY. 592.
-
Nesta’lîk Hilye-i Nebi: TSMK, GY. nr. 479.
-
Mail Ta’lîk Şiir: TSMK, nr. 141, 54.
Kaynak: İslam Düşünce Atlası
Dijital Yapım: MÜSİDER ve TV5 Televizyonu
