Hayatı
Tam adı Ebû Muhammed Abdullâh b. Muhammed b. Saîd el-Hafâcî el-Halebî’dir. İbn Sinân el-Hafacî künyesi ve nisbesiyle anılır. 422/1031 senesinde Halep civarındaki bir beldede doğdu. Hafâce kabilesine mensup olması sebebiyle el-Hafâcî nisbesini almıştır. Halep’te dil, edebiyat, Kur’ân ve hadis ilimleri tahsil eden Hafâcî, aynı zamanda iyi bir Kârî’dir. Özellikle Ebü’l-Alâ el-Maarrî’den edebiyat ilmi tahsil ederek bu alanda otoriter bir âlim haline gelmiştir. Kaynaklarda İmâmiyye Şîası’na mensup olduğu aktarılan İbn Sinân el-Hafâcî, Şiî kökenli emîrlerle yakın ilişki içerisine girmiş ve onları metheden şiirler yazmıştır. Söz konusu emirlerin vezirleriyle yakın ilişkiler kurup siyasetle de ilgilenmiş ve elçi olarak Bizans’a (İstanbul) gönderilmiştir. Daha sonra devlet adamlarıyla arası açılan Hafâcî, zehirlenmesi sonucunda 466/1073 yılında vefat etmiştir.
Öğretisi
Meşhur bir Arap edebiyatı âlimi ve şairi olan el-Hafâcî’nin esasında bir edebî tenkid eseri olan Sirru’l-Fesâha isimli eseri Arap dili ve edabiyatında fesahat konusunda telif edilmiş en önemli eser olarak itibar edilir. Zira o, belagatçılar içerisinde ilk kez fesahat konusunu oldukça detaylı ve sistematik bir şekilde incelemiştir. Bu konuda öne sürdüğü görüşler büyük oranda kabul görüp edebi dilin gelişimine katkı sağlamış ve kendinden sonrakileri etkilemiştir. Hafâcî, genç yaşta şiir söylemeye başlamış, annesinin ve emir Muslihuddevle’nin vefatı sebebiyle yazdığı mersiyelerle üne kavuşmuştur.
Öne Çıkan Eserleri
- Sırrü’l-Fesâha: nşr. Ali Fevde, Kahire 1350/1932.
- Dîvân: nşr. Abdürrezzak Hüseyin, Beyrut 1409/1988.
- Kitâbü İbâreti’l-Mütekellimîn fî Usûli’d-dîn.
- Kitâbü’s-Sarfe.
Kaynak: İslam Düşünce Atlası
Dijital Yapım: MÜSİDER ve TV5 Televizyonu
