8 Ekim’de Rusya’nın medya denetim kurumu Roskomnadzor, “terör ve radikal amaçlar için kullanıldığı” gerekçesiyle popüler mesajlaşma ve sosyal medya uygulaması Discord’a erişim engeli getirdi. Rus yetkililer, uygulama aracılığıyla terör gruplarının yeni üyeler topladığını ve uyuşturucu sattığını iddia etti. 1 gün sonra, 9 Ekim’de de platform, çocukların cinsel istismarı ve müstehcenlik suçlarının işlendiğine dair yeterli şüphenin bulunduğu gerekçesiyle Türkiye’de erişime kapatıldı.
2015’te e-sporcuların oyun oynarken birbiriyle iletişim kurabilmesi amacıyla kurulan Discord, ses kalitesi, bilgisayarları zorlamaması ve kullanıcı dostu yapısı nedeniyle oldukça popülerleşti. Uygulama video aramalar ve ekran paylaşımı özelliklerinin de eklenmesiyle rekabetçilerinin çok önüne geçti. Discord sunucularına kullanıcılar sadece davetle katılabiliyordu. Her sunucunun kurallarını onun yöneticileri belirliyordu. Pandemi zamanında uygulama daha da popülerleşti. Bazı şirketler, evden çalışma boyunca Zoom gibi uygulamalar yerine Discord’u tercih etti. Evlere kapanan insanlar, sosyalleşebilmek için uygulamaya sarıldı.
Ancak Discord, içeriklerini yeterince denetlemediği gerekçesiyle ABD ve Avrupa Birliği’nde ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmaya başladı. Yıllar içinde birçok uluslararası medya kuruluşu, çeşitli Discord sunucularında çocuklara yönelik cinsel istismar görüntüleri gibi yasa dışı içerikler paylaşıldığını belirtti.
Rusya’nın bir süredir aklındaydı
Novaya Gazeta’nın aktardığına göre Discord’u engellemek uzun süredir Rus yetkililerin aklındaydı. Moskova, 8 Ekim’de atacağı adıma bir süredir zemin hazırlıyordu. 12 Mart’ta Roskomnadzor, Discord’u sosyal medya platformları listesine aldı ve 30 Eylül’de öz denetim kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle 33 bin 300 euro ceza kesti. Bir gün sonra Roskomnadzor, platformdan yasa dışı olarak niteledikleri 947 materyalin silinmesini istedi. Bu paylaşımlar arasında “çocuklara yönelik cinsel istismar görüntüleri, radikallik çağrıları, intihara teşvik eden paylaşımlar ve LGBT propagandası” bulunduğu iddia edildi. Bir hafta sonra Roskomnadzor siteyi tamamen engelledi.
Asıl gerekçe ne?
Novaya Gazeta’nın aktardığına göre Rusya, bu yasakları aslında sadece göstermelik bir gerekçe olarak kullandı; asıl amaçları uçtan uca şifreli sesli ve video chat özelliklerinin yürürlüğe girmemesiydi. Discord özelliği 17 Eylül’de, Rusya platforma ilk cezasını kesmeden 2 hafta önce duyurulmuştu.
Devlet Duması Enformasyon Politikaları, Teknoloji ve İletişim Komitesi Başkanı Aleksandır Kinşteyn de Roskomnadzor’un Discord hakkında şikayetlerinin gizlilik politikalarıyla ile ilgili olduğunu söyledi. Kinşteyn ayrıca uygulamanın erişim engelinin kaldırılması için yasa dışı materyallerin silinmesi ve kullanıcı doğrulama konusunda “daha sıkı” olması gerektiğini belirtti.
Bu tür bir düzenleme, Discord’un Rusya’da üyelik için telefon numarası kullanılması şartını beraberinde getirebilir. Novaya Gazeta, bu tür uygulamalara tamam denmesinin Rus güvenlik yetkililerinin Rus kullanıcıların platformda yaptığı tüm konuşmaları takip etmesini sağlayabileceğini ifade etti.
Rus ordusu kullanıyordu
Bu durumun Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik savaşıyla ilgili soru işaretleri de yarattı. Ağustos ayında Rus ordusuna ait bir insansız hava aracı kontrol merkezinin fotoğrafları internette yayınlanmış ve bu fotoğraflarda Rus insansız hava araçlarının Discord video görüşmeleri aracılığıyla kullanıldığı görülmüştü. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin de 2022'den bu yana platformu aynı amaçlarla kullandığı görülüyor.
İki taraf da Discord’u savaşta kullandığını doğrulamasa da hem Rusya’nın hem de Ukrayna’nın yüksek ses ve görüntü kalitesi nedeniyle platformu İHA uçurmak için kullandığı anlaşılıyor. Kremlin yanlısı Telegram kanalı Rybar’ı yöneten savaş muhabiri Mikhail Zvinchuk, “Askeri açıdan Discord’un engellenmesiyla ilgili tek sorun bazı komuta merkezlerinin artık dronlardan görüntü alamayacak olması değil. Asıl sorun, Savunma Bakanlığı’nın bir alternatifi olmaması” yazdı.
Yasama organı Devlet Duması üyesi Yevgeni Popov, “Discord kesinlikle düşmanca bir kaynak. Kimse buna itiraz etmiyor. Ancak askerlerimiz bu hizmeti önemli askeri görevleri yerine getirmek için yoğun bir şekilde kullandılar. Ayrıntılara girmeden, durumu aikido ile karşılaştırırsak, örneğin, savaşçımız güçlü bir hareketten mahrum bırakıldı. Umarım bu durum en kısa zamanda askerlerimizin lehine çözülür” dedi.