Arap Baharı, 2010'ların başında Arap dünyasının çoğuna yayılan bir dizi hükûmet karşıtı protesto, ayaklanma ve silahlı isyandır. Protestolar Tunus'ta yolsuzluk ve ekonomik durgunluğa yanıt olarak başladı, daha sonra Libya, Mısır, Yemen, Suriye ve Bahreyn olmak üzere beş ülkeye yayıldı. Büyük isyanlar ve şiddet olayları yaşandı ve bunların sonucunda 2011'de Tunus'ta Zeynel Abidin Bin Ali, Libya'da Muammer Kaddafi, Mısır'da Hüsnü Mübarek ve 2012'de Yemen'de Ali Abdullah Salih devrildi. Fas, Irak, Cezayir, Lübnan, Ürdün, Kuveyt, Umman ve Sudan'da sürekli olarak sokak gösterileri gerçekleşti. Cibuti, Moritanya, Filistin, Suudi Arabistan ve Batı Sahra'da ise küçük çapta protestolar meydana geldi. Arap dünyasında göstericilerin en yaygın sloganlarından biri Eş-şaab yurid ıskat'en-nizam (Arapça: الشعب يريد إسقاط النظام, romanize: Halk rejimi devirmek istiyor) oldu.
Ne zaman ortaya çıktı?
Arap Baharı, 17 Aralık 2010'da Tunus'ta başlamış ve 2011'de diğer Arap ülkelerine yayılmıştır. Hareketler, özellikle 2011 yılının ilk yarısında en yoğun halini almıştır.
Nerede ortaya çıktı?
Arap Baharı'nın başlangıç noktası Tunus'tur. Ardından bu hareketler şu ülkelerde de etkili olmuştur:
Tunus: Tunuslu sokak satıcısı Mohamed Bouazizi'nin kendini yakması, halkın geniş çaplı protestolarına yol açtı. Bu olay, Tunus'un uzun süreli diktatörü Zine El Abidine Ben Ali'nin devrilmesine neden oldu.
Mısır: Mısır'da, 25 Ocak 2011'de başlayan protestolar, Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in görevden ayrılmasına yol açtı.
Libya: Libya'da, Muammer Kaddafi'nin yönetimine karşı başlayan isyan, iç savaşla sonuçlandı ve Kaddafi'nin öldürülmesiyle sonuçlandı.
Suriye: Suriye'de, 2011'de başlayan protestolar, şiddetli bir iç savaşa dönüştü.
Yemen: Yemen'de, Ali Abdullah Salih'in yönetimine karşı başlatılan protestolar, ülkenin istikrarsızlaşmasına yol açtı.
Sonuçları
Arap Baharı, bölgedeki bazı ülkelerde önemli değişikliklere yol açtı, ancak bazı ülkelerde istikrarsızlık ve çatışmalara neden oldu. Hareket, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da demokratik reformlar, sosyal değişim ve özgürlük taleplerini ön plana çıkardı, ancak bazı ülkelerde bu taleplerin karşılanması zor oldu ve ciddi iç çatışmalara yol açtı.
Büyük Orta Doğu demokrasi hayallerine kavuşamazken, 10 yıl içinde milyonlarca insanın evsiz bırakıldığı, gazetecilerin daha çok hapsedildiği, işsizliğin kronikleştiği, yoksulluğun arttığı bir tablo oluştu.
