Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü’nden öğretim görevlileri, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) desteğiyle tarım arazilerindeki mikroplastiklerin içeriğini ve birikimini tespit etmek için çalışma yaptı.
Çalışma kapsamında Akdeniz, Ege ve Marmara bölgeleri olmak üzere Adana, Antalya, Mersin, Manisa, Aydın, İzmir, Sakarya, Bursa ve Çanakkale’de özellikle çile üretimi yapılan alarnlar tespit edilerek, alınan toprak örnekleri laboratuvar ortamında incelendi.
En fazla Akdeniz’de
Yapılan çalışma sonucunda Akdeniz Bölgesi’nde 1 kilogram toprakta yaklaşık 300 plastik parça, Ege’de 180, Marmara’da ise 160 plastik parça tespit edildi.
Prof. Dr. Oğuz Can Turgay plastiklerin suda ve gıda ürünlerinde birikmesinin çok büyük bir endişe kaynağı olduğunu ancak bunun toprak boyutuyla ilgili çok az farkındalık olduğunu söyledi.
Turgay, Türkiye çapında plastikle toprağın yoğun temasının olduğu örtü altı yetiştiriciliği yapılan noktalarda bir dizi örnekleme yapıp, bunu proje haline getirdiklerini söyledi.
Turgay, “Projemizi Akdeniz, Ege ve Marmara kuşağında örtü altı yetiştiriciliği ve bunun içerisinde de çilek tarımı yapılan siyah naylon poşet kullanılan tarım alanlarında plastik birikimi ne düzeyde bunu ortaya koymak için geliştirdik.” ifadelerini kullandı.
Plastik miktarının en fazla Akdeniz’de olduğunu söyleyen Turgay, “Plastik miktarı en fazla Akdeniz Bölgesi'nde tespit edildi. Sırasıyla Akdeniz’de 1 kilogram toprakta yaklaşık 300, Ege’de 180, Marmara'da 160 plastik partikül madde tespit edildi.” diye konuştu.
“Topraktan sofraya uzanabilecek risk”
“Mikroplastikler toprakta kaldığı sürece küçülecek, böylece su da bunları taşımaya başlayacak. Böylece karşısına çıkan bitkilerin köklerinin içine girebilecek. Köklerden daha yukarı tırmanıp da yetiştirilen ürünlerin tanesine, meyvesine geçecek.” diyerek süreci anlatan Turgay, şöyle devam etti:
“Sonuç olarak bugün endişe edilen konulardan bir tanesi gıda ürünlerinde plastiklerin birikimi. Bu daha çok gıdaların kaplandığı filmler, malzemeler; ama ilerleyen yıllarda aslında topraktan sofraya kadar uzanabilecek risk budur. O topraktaki küçük plastik parçalar o kadar küçülecek ki tarım ürünleri üzerinden evlerimize kadar gelebilecek ve biz bu küçük parçacıkları vücudumuza alırsak bu mikroplastik birikimi bu defa toprakta değil vücudumuzda başlayacak. İkinci sıkıntı; bu plastiklerin toprakta geçen zaman içinde kimyasal yapıları değişiyor, yapışkan hale gelebiliyor. Dolayısıyla etraftaki diğer ilaç ve gübre kalıntılarının üstlerinde birikmeye başlıyor. Bu da o civarda yaşayan toprak canlılarına zarar vermeye başlıyor.”