Kurumları mali bakımdan denetleyen Sayıştay, Denizli Büyükşehir Belediyesi’nin 2023 yılı Denetim Raporu’nu yayımladı.
Raporda, belediyeye ait kaynaklardan bir kısmının mevzuata aykırı biçimde özel bankalarda yatırım hesaplarına bağlı olarak vadesiz hesaplarda işlem gördüğü tespit edildi.
Konuya ilişkin raporda, belediyelerin, yatırımlarını kamu sermayeli bankalar olan Merkez Bankası ile Ziraat Bankası, Halk Bankası, Vakıflar Bankası ve sermayesinin yarısından fazlası doğrudan ve/veya dolaylı olarak kamuya ait olan diğer mevduat ve katılım bankalarında değerlendirebileceği bilgisi verildi.
Raporda, belediyelerin ellerindeki mali kaynaklarını Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği hükümlerine göre değerlendirmeleri gerektiği belirtildi.
Raporda, belediyenin bazı mali kaynaklarının ICBC Turkey Yatırım Menkul Değerler AŞ’de yatırım hesabı açılarak hisse senedi ve fon alım satımı yapılarak değerlendirildiği, bunun da belediyenin mali tablolarında banka hesabında gösterildiği bulgusuna yer verilirken, ''Belediyelerin mali kaynaklarını Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği’nde belirtilen hususların dışında değerlendirmeleri mümkün değildir'' uyarısı yapıldı.
7 milyon TL gelir kaybı...
Raporda, ''Sigorta şirketlerince yangın sigortası primi tahakkuk ettirilen poliçeler üzerinden tahsil edilen yangın sigortası vergisi tutarlarının eksik beyan edilmesi nedeniyle İdarenin gelir kaybına uğradığının görüldüğü'' ifade edildi. Yapılan denetimde, yangın sigortası vergisinin eksik tahakkuk ettirilmesi nedeniyle belediyenin 7 milyon 345 bin lira gelir kaybına uğradığı belirtildi. Raporda, şu tespitler yer aldı:
''Yangın Sigortası Vergisinin matrahının, yapılan yangın sigorta muameleleri dolayısıyla alınan primler olduğu; 43’üncü maddesinde ise bu verginin nispetinin yüzde 10 olduğu ifade edilmiştir. Belediye gelir hesapları üzerinde yapılan incelemede; 2023 yılı içerisinde sigorta şirketlerinin beyanı üzerine toplam 2 milyon 972 bin 143,57 TL tutarında Yangın Sigortası Vergisi tahsilatının yapıldığı görülmüştür. TSB tarafından sunulan veri setine göre ise de denetime konu aynı dönem için sigorta şirketleri tarafından Denizli Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde yer alan menkul ve gayrimenkuller için düzenlenen yangın sigortası teminatı içeren poliçelerinden tahsil edilen yangın sigortası prim tutarının 103 milyon 174 bin 097,20 TL olduğu bildirilmiştir. Buna göre, Denizli Büyükşehir Belediyesince 2023 hesap yılı için Yangın Sigortası Vergisi’nin 7 milyon 345 bin 266,15 TL eksik tahsil edildiği anlaşılmaktadır.''
''Toplu ulaşım hatlarında ihalesiz ve süresiz iş''
Sayıştay raporunda yer alan bulgulardan biri de şehir içi hat güzergahlarının, sürekli olarak aynı kişi ya da kişilere verildiği ve bu durumun mevzuata aykırı olduğu belirtildi.
Raporuda konuya ilişkin, “… 5393 ve 5216 sayılı Kanun’lara göre toplu taşımaya ilişkin haklar büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerine aittir. Büyükşehir belediyesine ait olan bu hakkın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde ihale yoluyla rekabete uygun, saydamlığı sağlayarak sürenin belirli olması gibi hususları da içerecek şekilde verilmesi gerekir” denildi.
İl Trafik Komisyonundan alınan izinlere istinaden faaliyette bulunan söz konusu minibüslerin çalışma durumlarının izin/tahsis suretiyle sürekli uzatılması şeklinde verilen ve yıllardır devam eden uygulamanın, kazanılmış hak kapsamına girmediği değerlendirildi. Raporda ihale yapılması gerektiği belirtilerek, şu ifadelere yer verildi:
''Sonuç olarak, yukarıda açıklanan gerekçelerle, şehir içi toplu taşıma hizmetlerinin gördürülmesine ilişkin fiili durumla benimsenen uygulama yürürlükteki mevzuat düzenlemelerine aykırı olup, bu aykırılığı giderecek şekilde söz konusu işletim hakkının süresi ve şartları belirli yeni bir ihale kapsamında özel kişilere tanınmasının kanuni bir zorunluluk olduğu değerlendirilmektedir.''
