Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 2024 yılının ocak-ekim dönemine ilişkin üretim ve ihracat verilerini kamuoyuyla paylaştı. Verilere göre, otomotiv sektörü 2024 yılında hem üretim hem de ihracatta bazı gerilemelerle karşı karşıya kaldı. Sektörde kapasite kullanım oranları düşerken, pazar daralması ve üretimdeki gerileme dikkat çekti. Özellikle ticari araç grubunda üretim ciddi oranlarda azalırken, otomotiv ihracatında dolar bazında bir artış gözlemlendi.
ÜRETİMDE GERİLEME: TOPLAM ÜRETİM YÜZDE 7 AZALDI
OSD’nin açıkladığı verilere göre, Türkiye’de otomotiv üretimi, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 7 azalarak 1 milyon 122 bin 567 adet olarak kaydedildi. Otomobil üretiminde de benzer bir düşüş gözlenirken, bu segmentte üretim yüzde 5 gerileyerek 742 bin 303 adede düştü. Traktör üretimi ise toplam otomotiv üretimine dahil edildiğinde toplam üretim 1 milyon 162 bin 178 adedi buldu. Ticari araç grubunda ise üretimde daha belirgin bir düşüş yaşandı. Hafif ticari araç grubunda üretim yüzde 10 azalırken, ağır ticari araç grubunda yüzde 25’lik bir düşüş görüldü. Toplam ticari araç üretimi de bir önceki yıla göre yüzde 12 oranında geriledi.
KAPASİTE KULLANIM ORANI YÜZDE 69’A DÜŞTÜ
Üretim düşüşüyle birlikte otomotiv sanayisinin kapasite kullanım oranı da 2024’ün ilk 10 aylık döneminde yüzde 69 olarak gerçekleşti. Araç grupları bazında bakıldığında, hafif araçların kapasite kullanım oranı yüzde 70 olurken, kamyon grubunda bu oran yüzde 72 seviyesinde kaydedildi. Otobüs ve midibüs grubunda ise kapasite kullanımı daha düşük seviyelerde kaldı ve yüzde 51 olarak açıklandı. Traktör üretiminde de kapasite kullanım oranı yüzde 63 seviyesinde gerçekleşti.
İHRACATTA DURAĞANLIK: TOPLAM İHRACAT 826 BİN 259 ADET OLDU
Otomotiv ihracatı adet bazında 2023 yılına kıyasla değişiklik göstermedi ve 826 bin 259 adet olarak kaydedildi. Otomobil ihracatında yüzde 2 oranında bir düşüş yaşanırken, ticari araç ihracatında yüzde 1 oranında bir artış oldu. Traktör ihracatında ise belirgin bir azalma gözlendi; 2023 yılının aynı dönemine göre yüzde 24 oranında düşüş yaşanarak 11 bin 860 adet traktör ihraç edildi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, otomotiv sanayi, yüzde 16 payla yılın ilk 10 ayında sektörel ihracat sıralamasında ilk sıradaki yerini korudu. Ekim ayında 3,6 milyar dolarlık ihracat değeri ile otomotiv sektörü, ay bazında en yüksek ihracat değerine ulaştı. Uludağ İhracatçı Birlikleri verileri de bu eğilimi destekler nitelikte. Yılın 10 aylık döneminde, otomotiv ihracatı dolar bazında yüzde 3 artarak 30,2 milyar dolara ulaştı. Avro bazında ise yüzde 2 artış yaşandı ve 27,7 milyar avroya ulaşıldı. Dolar bazında ana sanayi ihracatı yüzde 5, tedarik sanayi ihracatı ise yüzde 2 oranında arttı.
İÇ PAZARDA DARALMA: TİCARİ ARAÇ SATIŞLARINDA GERİLEME
Bu yılın 10 aylık döneminde toplam otomotiv pazarı geçen yıla kıyasla yüzde 2 oranında gerileyerek 983 bin 968 adede düştü. Otomobil pazarı geçen yılla paralel bir seyir izlerken, toplam satış 750 bin 935 adet olarak kaydedildi. Ticari araç pazarında ise daralma yaşandı; toplam ticari araç pazarı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 7 oranında geriledi. Hafif ticari araç pazarında yüzde 6’lık, ağır ticari araç pazarında ise yüzde 10’luk bir azalma görüldü. Yerli araç satışlarında da pazar payı sınırlı kalmaya devam etti; otomobil ve hafif ticari araç satışlarında yerli araçların payı yüzde 29 olarak kaydedildi.
