Aksaray'da 22 yıldır kömür ve odun satan esnaf Mustafa Et, "Şu anda kömür zengin işi oldu. Kömür fiyatları doğal gazı da geçmiş durumda. Bunun da en büyük sebebi şu an da devlet ocaklarının piyasaya kömür vermemesi” dedi. Esnaf Ali Karakuş da “Kara kış kapıda hem de çok kötü kapıda hiç olmadığı kadar kötü bir kış geçeceğini tahmin ediyorum" diye konuştu.
Havaların soğumaya başlamasıyla birlikte artan fiyatlar nedeniyle ısınma sorunu hem vatandaşı hem esnafı düşündürüyor. Aksaray’da kömür esnaflığı yapan Ali Karakuş, vatandaşı bu kışı zor günlerin beklediğini belirtti. Karakuş, şöyle konuştu:
“Talep arttığı için kömür fiyatları düşmek yerine artmaya devam etti”
"Ben daha çok toptan kömür işi yapıyorum Türkiye’de birçok kömür madeni kömür ocaklarıyla ve ithalatçı arkadaşlarla çalışıyorum. Kömür fiyatları geçen yıl tabi bütün dünyada olan enerjiye olan talepten dolayı kömür fiyatları da artmıştı ama devletimiz buna önlem almak için yerli kömür üreticilerine ve TKİ kömür ocaklarına kapasitelerini arttırmak için önerilerde bulunmuştu. Bu da kömür piyasasını olumlu etkilemişti. Kömür fiyatlarında biraz gerileme beklerken birdenbire Rusya'daki savaştan kaynaklı Almanya, Polonya ve Moldova ülkeleri Rusya’yla alışverişi kesti ve Türkiye piyasasına yönlendiler. Türkiye’de ürettiğimiz kömürün fazla olmasına rağmen ithal gelen kömürlerle beraber bunlar karıştırılarak Almanya, Polonya ve Moldova’ya satışları söz konusu oldu. Bu ihracat gibi gözüken ama ithal ettiğimiz kömürleri geri gönderdiğimiz döngüde pazarda talep çok olunca ve buna da bir önlem alınmayınca ister istemez piyasadaki kömür stokları tükendi ve bu yüzden talep arttığı için kömür fiyatları düşmek yerine artmaya devam etti.
"300-400 lira olan kömür fiyatı 1500-1600 lira oldu"
Talep fazla olunca ister istemez geçen yıl 300-400 lira bandındaki Trakya Bölgesi’ndeki ocaklardan aldığımız kömür şu anda 1500-1600 liradan müşteri buluyor. Bu yüzden de düşmesi şu anda imkânsız gibi. Bu dar anlamda değil ama devletimizin buna bir önlem alarak piyasadaki kömürlerin dışarıya çıkmamasını sağlaması lazım ki fiyatların geriye gitmesi için. Eğer ihracat yapılmazsa bu kömürler iç piyasaya sürülecek olursa kömür çok olduğu için fiyatlar düşecek ve vatandaş ucuz fiyata kömür yakabilecek. Allah’ım herkese hepimize sabır versin gerçekten bu yıl çok zor bir kış bekliyor bizi. İnsanlar şu an doğal gazın fiyatının da farkında değiller sadece konuşulduğunda kalıyor. Durumun çok daha vahim olduğu konuşulunca anlaşılacaktır.
"Kara kış çok kötü kapıda"
Bu yüzden doğal gazı kapatıp kömür yakmak isteyen insanlar vardı ama maalesef kömür de bir türlü durmadı, fiyatları durmadı hala devam ediyor. Umarım buna bir çözüm bulurlar. Şu anda bir ton yerli kömür ikinci sınıf yerli dediğimiz kömürün şu anda İç Anadolu Bölgesi’nde satış fiyatı 4 bin lira. Birinci sınıf yerli kömür 5000-5500 lira civarında tonu. İthal kömürler ise 6500-7000 lira civarında satılmakta. Kara kış kapıda hem de çok kötü kapıda hiç olmadığı kadar kötü bir kış geçeceğini tahmin ediyorum."
"Kömür artık zengin işi"
22 yıldır kömür ve odun satan başka bir esnaf Mustafa Et ise, "Üniversiteyi bitirdikten sonra 22 yıldır kömür esnaflığı yapıyorum kömür odun satışı yapıyoruz. İnanın şu anda kömür zengin işi oldu. Kömür fiyatları doğal gazı da geçmiş durumda. Bunun da en büyük sebebi şu an da devlet ocaklarının piyasaya kömür vermemesi. Özel firmalar kömür fiyatlarını anormal derecede yükseltti tabi bunu mazotu, elektriği bahane etti denetim de olmayınca yerli kömür fiyatları aşırı yükseldi. İthal kömürler dolar bazında geldiği için tutamıyoruz onlar zaten aldı başını gitti.
“Kömür lüks haline geldi”
Şu anda kömür gerçekten bir lüks oldu. En ucuz kömür şu an 4000 lira bir ton en ucuz yerli kömür 4 bin lira 7500 liraya kadar kömür var. Alım gücü yok şu an sattığımız kömürler 15 torba 20 torba 25 torba şeklinde eskiden gelen 2 ton 3 ton alır giderdi. Sitemle karşılaşıyoruz üzülüyoruz insanların halini görüyoruz. 'Bu kış nasıl çıkacak' diyor '15 torbayla kış çıkar mı?' diye sitem ediyorlar ama bizim elimizde olan bir şey değil. Bizim aldığımız fiyat belli üzerine cüzi miktarda kar koyup satıyoruz bizim elimizde olan bir şey değil. Kar marjlarımızı çok aşağı seviyede tutuyoruz sırf insanlara yardımcı olabilmek için ama bir yere kadar kazandırmıyor. Haftalık zam geliyor nakliyeden dolayı fark ediyor kömür fiyatları fark ediyor. Şimdi asgari ücrete zam gelecek onu da bahane edip yılbaşına büyük bir zam daha yansıyacak.
“Bu aylarda kömür ve odun yetiştiremezdik, satışlarımız durdu”
Bizim satışlarımız çok durdu satışımız yok. Biz bunu bekliyorduk normalde bu aylarda kömür ve odun yetiştiremiyorduk ama satışlarımız çok durdu. Vatandaş kışı çok zor geçirecek devlet dağıtıyor ama dağıtsa da herkesin eline geçmiyor. Bir kriteri var işte sigortalı olursa alamıyor üzerinde bir şey olursa alamıyor. Asgari ücret belli yani 5 bin 500 lira maaş alıyor iyi bir kömür alayım dese 6 bin lira. Devletin biraz daha hassas olup denetimleri sıklaştırması lazım satıcı açısından değil üretici açısından sıkılaştırması lazım."