İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) yaptığı araştırmaya göre, İstanbul'da ortalama kira bedeli asgari ücretin 1,5 katına kadar çıktı. 3 yıl içerisinde yoksulluk sınırı 7 kat, açlık sınırı 5 kat arttı. Avrupa'nın en düşük asgari ücretine sahip, yaşam maliyetinin Türkiye’ye kıyasla kat be kat düşük olduğu Bulgaristan’da dahi asgari ücret, Türkiye’deki asgari ücretin üstünde.
İBB’ye bağlı İPA tarafından “İstanbul’da asgari ücretli olmak-yaşam maliyeti temelli bir asgari ücret politikası” raporu hazırlandı. Raporda, 2024 yılı asgari ücreti netleşmeden önce 2023 asgari ücretinin İstanbul’daki alım gücü, diğer ülke asgari ücretleri ve yaşam maliyetiyle ilişkisi incelendi. Raporda, asgari ücret ne kadar artarsa artsın her gün tırmanan enflasyon oranını yakalayamadığına dikkat çekilerek “Gıda ve konut başta olmak üzere pek çok zorunlu harcama, İstanbul’da yaşayan haneler için diğer şehirlere kıyasla çok daha pahalıya mal oldu” bilgisine yer verildi.
İSTANBUL'DA KİRALAR 2019'A GÖRE YÜZDE 732,1 ARTTI
Rapora göre, İstanbul'da kasım 2023’te kira fiyatları bir önceki seneye göre yüzde 75,7, 2019’un aynı ayına göre yüzde 732,1 arttı. Ortalama kira bedeli asgari ücretin 1,5 katına kadar çıktı. Raporda, “Yapılan hesaplamalar bir haneye iki asgari ücret de girse İstanbul’da yaşam maliyetinin karşılanmasının kolay olmayacağını ve yoksulluk sınırının eşiğinde bir yaşam sürüleceğini gösteriyor. Yapılan zamlara rağmen İstanbul’un yaşam maliyetini yakalayamayan asgari ücret sebebiyle gençlerin iş arama ve çalışma motivasyonlarının kırıldığı, kolay yoldan para kazanma stratejilerine yöneldikleri görülüyor” tespiti yapıldı.
"BULGARİSTAN’DA ASGARİ ÜCRET TÜRKİYE’DEN DAHA YÜKSEK"
Avrupa Komisyonu 2023 ocak verilerine göre, AB üyesi ülkelerde en düşük asgari ücret Bulgaristan’da bulunuyor. Bulgaristan'daki asgari ücret 12 bin 732 lira ve bu haliyle de Türkiye'deki üsgari ücretin üstünde. İPA raporunda, buna ilişkin “Türk lirasının değer kaybetmesi sebebiyle, Türkiye dolar cinsinden asgari ücretin en düşük olduğu ülkeler arasındadır. Üstelik, geçtiğimiz yıl Bulgaristan son 24 yılının en yüksek enflasyon seviyesine ulaşmış, buna rağmen yaşanan artış yalnızca yıllık yüzde 15,3 oranda olmuştur. Yaşam maliyetinin Türkiye’ye kıyasla kat be kat düşük olduğu Bulgaristan’da dahi asgari ücret Türkiye'deki asgari ücretin üstünde” değerlendirmesi yapıldı.
"YOKSULLUK SINIRI 7 KAT ARTTI"
İki yetişkin ve 2 çocuğun yaşadığı bir aile için 2023 kasım ayındaki asgari yaşam maliyeti 47 bin 493 TL olarak hesaplandı. Yoksulluğun 7 kat arttığı belirtilen raporda şu ifadelere yer verildi:
“2020 yılında bu rakamlar açlık sınırı için bin 116 TL, yoksulluk sınırı için 3 bin 539 TL olarak tespit edilmişti. Sadece 3 yıl içerisinde yoksulluk sınırı 7 kat, açlık sınırı 5 kat artmıştır. Asgari ücretteki belirgin artışa rağmen, sadece üç yıl içerisinde asgari ücret ile yoksulluk sınırı arasındaki makas açılmış, iki asgari ücret dahi İstanbul’da yoksulluk sınırının aşılmasına yetmeyecek seviyeye gelmiştir.”
