Golan Tepeleri
Golan, Levant'ta yaklaşık 1,800 kilometrekarelik (690 sq mi) bir bölgedir. 'Golan Tepeleri' olarak tanımlanan bu bölge, disiplinler arasında farklılık gösterir: jeolojik ve biyocoğrafik bir bölge olarak Golan Tepeleri, güneyde Yermuk Nehri, batıda Celile Denizi ve Hula Vadisi ile sınırlanan bazaltik bir platoyu ifade eder. Sosyo-politik olarak Suriye'nin güneybatı, İsrail'in ise kuzeydoğu ucundaki bir bölgedir. Lübnan ve Ürdün ile komşudur. Bir bölümü Kuneytire Valiliği, bir bölümü Dera Valiliği'nin sınırları içinde kalır.
Suriye'nin güneybatısında görece küçük bir alan olan kayalık Golan Tepeleri, uluslararası politikada yüzölçümünü çok aşan bir öneme sahip. İsrail, Suriye'ye ait Golan Tepeleri'ni, 1967'deki 6 Gün Savaşı olarak da bilinen Arap-İsrail Savaşı'nda işgal etti. Bölgede yaşayan Suriyeli Arap nüfusun çoğu çatışma sırasında kaçmak zorunda kaldı. Savaşın sonunda bir ateşkes hattı oluşturuldu ve bölge, işgal gücü olan İsrail ordusunun denetimine geçti.
İsrail çok kısa süre içinde Golan Tepeleri'nde Yahudi yerleşimleri inşasına başladı. Suriye 1973'teki Yom Kippur Savaşı sırasında Golan Tepeleri'ni geri almaya çalıştı. İsrail güçlerine büyük kayıplar verdirdi ama sonunda çekilmek zorunda kaldı.
İki ülke 1974'de bir ateşkes anlaşması imzaladı. Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı bir gözlem gücü 1974'ten itibaren bölgedeki ateşkes hattına yerleşti.
Siyonist İsrail Golan Tepeleri'ni tampon bölge olarak görüyor.
İsrail, 1981'de bölgeyi ilhak etti
Uluslararası toplum, İsrail'in işgal ve ilhak kararlarını tanımadı.
Bugün uluslararası platformda İsrail işgali altındaki Suriye toprağı sayılan Golan Tepeleri'nde inşa edilen Yahudi yerleşim birimlerinde on binlerce yerleşimci yaşıyor.
Bölgede ayrıca 20 bin civarında, çoğu Dürzi Suriyeli de yaşıyor.
2019'da dönemin ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıdığını ilan eden deklarasyonu imzaladı.
Golan Tepeleri neden önemli?
Golan Tepeleri'nin en yüksek noktasından Suriye'nin güneyi ve 60 kilometre kadar mesafedeki başkent Şam çok rahat gözlemlenebiliyor.
Yükseltili yapısından ötürü çevresindeki bölgelerden farklı iklim özellikleri gösteren Golan Tepeleri zengin su kaynakları ile tanınır. Verimli tarım arazilerine sahip Golan Tepeleri'nin volkanik toprakları ise üzüm bağları, meyve bahçeleri ve büyük baş hayvancılık için kullanılıyor.