Dünya Jeoloji Kongresi'ne Salda'nın adaylık dosyasını hazırlayan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurgül Balcı, Mars'a benzerliğiyle listeye girdiği için gölün bilim insanlarının daha çok ilgisini çekeceğini söyledi.
Bir yerin jeolojik miras olarak tanımlanabilmesi için herhangi bir jeolojik olayı tanımlayabilecek görsel bir değere sahip olması ve diğer jeolojik unsurlardan ön plana çıkması gerektiğini vurgulayan Balcı, "Salda Gölü bu kritere sahipti. İkinci kriter de neden önemli olduğuyla ilgili bilimsel jeolojik bilgi birikiminin olması. En önemli katkım bu bilimsel verileri ortaya koymak oldu." dedi.
"Jeolojik açıdan da önemli olduğunu belirledik"
İTÜ Jeomikrobiyoloji-Biyojeokimya Araştırma Grubu'nun liderliğini de yapan Prof. Dr. Balcı, tez çalışmaları, bilimsel makaleler, ulusal ve uluslararası bilimsel çalışmalarla Salda'nın önemini dünya çapında ortaya koyduklarını dile getirdi.
Son yıllarda özellikle NASA grubuyla yaptıkları çalışmalarla gölün etrafındaki karbonatların yalnızca görsel açıdan öne çıkmadığını, jeolojik açıdan da önemli olduğunu belirlediklerini anlatan Balcı, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bilimsel bilgi bu seçimde önemli bir kriterdi, biz bunu sağladık. 'Mars'taki Jezero kraterinde var olan karbonatlara ender benzeyen yegane yerlerden biri Salda' dedik. Buradaki izlerin, güneş sistemindeki gezegenlerde ve Mars'ta yaşam arama çalışmalarına ip ucu olabileceğini gösterdik. Bunu söyleyebilmek için bilimsel verilerle yaptığınız projelerin uluslararası camiada kabul görmesi gerekiyor. Bu çalışmaların kabulünü komisyon üyeleri gördükten sonra Salda, jeolojik miras ilan edildi."
"Salda, yaşanan iklim kriziyle çok kolaylıkla yok olabilecek bir alan"
Gölün çevresindeki karbonatların insan baskısı altında olduğunu dikkati çeken Balcı, Salda'nın yaşanan iklim kriziyle çok kolaylıkla yok olabilecek bir alan olduğu uyarısında bulundu.
Balcı, bu nedenle gölün özellikle korunması gerektiğini ifade ederek, "Başvuruda buna dikkati çekmeye çalıştık. Jeolojik Miras Komisyonu da bu bilgiyi değerlendirerek listeye Salda Gölü'nü aldı. Bütün dünya buranın korunması gereken bir alan olduğunu kabul etti. Mars'la ilgili çalışan insanlar için burası odak noktası olacak. Bu anlamda göldeki bilimsel çalışmaların hızlandıracağını düşünüyorum. Türkiye'den jeolojik miras listesine aday diğer yerlerle ilgili yeterince bilimsel çalışma yapılması gerekiyor. Nemrut niye olamadı? Çünkü orasıyla ilgili daha fazla çalışılması ve uluslararası camianın ikna edilmesi lazım." değerlendirmesinde bulundu.
En son uluslararası prestijli bir dergide "Mars benzeri alkali bir göl" başlığıyla Salda'daki hidromanyezit, mikrobiyalitlerin morfolojik ve mikrobiyolojik çeşitliliği üzerine bilimsel bir makalelerinin daha yayımlandığını aktaran Balcı, makalenin Türkiye'den ilk yayım olduğunu bildirdi.
Bölge "jeopark" potansiyeli taşıyor
Salda, Acı ve Yarışlı gibi birçok önemli gölü barındıran Göller Bölgesi'nin "jeopark" potansiyeli taşıdığının altını çizen Balcı, bu sağlandığı takdirde bölgenin turizmine de önemli katkısı olacağını sözlerine ekledi.
Uluslararası Jeoloji Bilimleri Birliğince başlatılan ve UNESCO tarafından desteklenen proje kapsamında 2 yılda bir açıklanan liste için Türkiye'den Burdur'daki Salda Gölü ve Bitlis'teki Nemrut Kalderası aday gösterilmişti.
Güney Kore'nin Busan kentinde ağustos ayında 37'ncisi düzenlenen Dünya Jeoloji Kongresi'nde, Türkiye'den Salda Gölü'nün "Dünyanın En Önemli 100 Jeolojik Miras Listesi"nde yer aldığı açıklanmıştı.