Suriye'de 53 yıllık Esad, 61 yıllık Baas yönetimi, muhalif silahlı grupların 12 günlük ilerleyişinin sonunda başkent Şam'da kontrolü sağlaması ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın ülkesinden kaçmasıyla son buldu.
Beşar Esad'ın Moskova'ya sığındığı açıklandı, peki Esad rejimi çökerken Esad'ın kaçma planından kimsenin haberi var mıydı? Reuters'ın haberine göre, Esad neredeyse hiç kimseye güvenmedi ve kaçma planını yardımcıları, akrabaları ve yetkili isimlerden gizledi.
Kaçmadan saatler önce savunma bakanlığında toplantı yaptı
Reuters'a konuşan bir isim, Moskova'ya kaçmasından saatler önce Esad, Cumartesi günü savunma bakanlığında yaklaşık 30 ordu ve güvenlik şefinin katıldığı bir toplantıda, Rus askeri desteğinin yolda olduğuna dair güvence verdi ve kara kuvvetlerini direnmeye çağırdı. Sivil personel de bundan habersizdi.
Esad, cumartesi günü işini bitirdiğinde başkanlık ofisi müdürüne eve gideceğini söyledi ancak yakın çevresindeki bir yardımcısına göre bunun yerine havaalanına gitti. Ayrıca basın danışmanı Buthaina Shaaban'ı arayıp evine gelip kendisine bir konuşma yazmasını istediğini söyledi. Yardımcısı eve geldiğinde kimsenin olmadığını gördü.
Reuters, siyasi sığınma hakkı verilen Moskova'daki Esad'a ulaşamadı. İktidardaki son günlerini ve saatlerini bilen 14 kişiyle yapılan görüşmeler, Esad'ın 24 yıllık iktidarını kimseye haber vermeden ülkeden kaçarak bitirdiğine işaret ediyor.
Esad'ın yakın çevresindeki yardımcılar, bölgesel diplomatlar ve güvenlik kaynakları ile üst düzey İranlı yetkililerin de aralarında bulunduğu kaynakların çoğu, isimlerinin gizli tutulmasını istedi.
Küçük kardeşine bile planını bildirmedi
Üç yardımcısına göre Esad, ordunun 4. Zırhlı Tümeni komutanı olan küçük kardeşi Maher'e bile kaçış planını bildirmedi. Reuters'a konuşan kaynağa göre Esad'ın kaçmasının ardından Maher, helikopterle Irak'a ve ardından Rusya'ya uçtu.
Suriyeli bir yardımcı ve Lübnanlı güvenlik görevlisine göre Esad'ın anne tarafından kuzenleri Ehab ve Eyad Makhlouf da Şam muhaliflerin eline geçtiğinde benzer şekilde geride bırakıldı. İkili, arabayla Lübnan'a kaçmaya çalıştı ancak yolda muhalif güçlerle karşılaştı.
Üç eski yakın yardımcısına ve kıdemli bir bölge yetkilisine göre, Esad'ın yakın ailesi, eşi Esma ve üç çocukları, onu Moskova'da bekliyordu.
Esad'ın kaçışının ardından başkanlık sarayına akın eden kişilerin sosyal medyada paylaştığı videolarda, Esad'ın saraydan aceleyle kaçtığı, ocakta bırakılan yemeklerin olduğu görüldü.
Esad yönetiminin son başbakanı Muhammed Celali, 7 Aralık cumartesi gecesi saat 22.30'da Esad ile telefonda konuştuğunu söyledi.
Celali'ye son sözleri "yarın, yarın" oldu
Celali verdiği demeçte, "Son görüşmemizde, durumun ne kadar zor olduğunu ve Humus'tan Lazkiye'ye doğru büyük bir insan göçü olduğunu söyledim... Sokaklarda panik ve dehşet olduğunu söyledim." dedi.
Esad'ın Celali'ye yanıtı ise "Yarın göreceğiz" oldu. Celali, "Bana söylediği son şey 'Yarın, yarın' oldu." dedi.
Celali, pazar günü şafak vakti Esad'ı tekrar aramaya çalıştığını ancak yanıt alamadığını söyledi. Bundan saatler sonra ise Esad'ın ülkeden kaçtığı anlaşıldı.