Geçtiğimiz hafta Birleşik Krallık genelindeki şehirlerde ve kasabalarda düzenlenen göçmen karşıtı protestolar sırasında ayaklanmalar patlak verdi. Aşırı sağcı gruplar camilere ve sığınmacıların kaldığı otellere saldırdı.
İşte Birleşik Krallık'taki göçmen karşıtı protestoları tetikleyen olayların detayları.
1- Protestolar niçin patlak verdi?
Birleşik Krallığın kuzeyindeki Southport sahil kasabasında 29 Temmuz'da Taylor Swift temalı bir çocuk dans partisine düzenlenen saldırıda yaşları altı ile dokuz arasında değişen üç kız çocuğu öldürüldü. Olayda sekiz çocuk ve iki yetişkin de yaralandı.
Polisin 17 yaşında bir çocuğu tutuklaması ve sosyal medyada şüphelinin Müslüman bir göçmen olduğuna dair yanlış bilgilerin yayılması sonrası ertesi gün Southport'ta Müslüman karşıtı şiddetli protesto gösterileri düzenlendi, kasabanın camisine saldırı girişiminde bulunuldu.
Yetkililer saldırganı ‘kasten adam öldürmek ve cinayete teşebbüsle’ suçladı. Polis, saldırganın Birleşik Krallık doğumlu olduğunu ve saldırıyı terör suçu olarak değerlendirmediğini açıkladı.
2- Ayaklanmalar nerede yaşandı?
Southport'taki olayların ertesi günü binlerce kişi Başbakan Keir Starmer'ın Londra'nın merkezindeki Downing Street’te bulunan ofisinin yakınlarında toplandı. Gösterilere polis müdahale etti. Göstericilerle polis arasında yaşanan arbede sonrası yetkililer yüzden fazla kişiyi tutukladı.
Daha sonra Birleşik Krallığın kuzey doğusundaki Sunderland ve kuzey batısındaki Manchester şehirlerinden güney batısındaki Plymouth ve Kuzey İrlanda'daki Belfast şehrine kadar Birleşik Krallık genelinde 20'den fazla yerde ayaklanmalar patlak verdi.
Birkaç yüz kişinin bir araya geldiği protestoların çoğunun odağında göçmenler ve Müslümanlar vardı. Göstericiler, polis araçlarını yaktı, camilere ve polis memurlarına taş ve şişe fırlattı.
Asyalılara ait olanlar da dahil olmak üzere çok sayıda dükkan ya zarar gördü ya da yağmalandı.
Birleşik Krallık'ın kuzeyindeki Rotherham şehrinde göçmenlerin kaldığı bir otel saldırıya uğradı, camları kırıldı ve önündeki büyük bir çöp konteynırı ateşe verildi.
Polis, olayların başından bu yana yaklaşık 400 kişinin tutuklandığını ve 120'den fazla kişinin ayaklanmayla ilgili suçlarla itham edildiğini açıkladı.
3- Ayaklanmaların arkasında kim var?
Başbakan Starmer, ‘aşırı sağı’ şiddete neden olmakla suçladı.
Tommy Robinson olarak bilinen Stephen Christopher Yaxley Lennon gibi göçmen ve Müslüman karşıtı aktivistler protestoları internet üzerinden destekledi. Siyasetçiler ve medya kuruluşları bu kişileri gerilimi tırmandırmak için yanlış bilgi yaymakla suçlarken Robinson medyayı kendisi hakkında yalan haber yaymakla suçladı.
Hükümet sosyal medya şirketlerini dezenformasyonun yayılmasını durdurmak için yeterince çaba göstermemekle suçlarken, Stratejik Diyalog Enstitüsü şirketlerin algoritmalarının yanlış bilgilerin yayılmasında önemli bir rol oynadığını söyledi.
Polis, olaylara karışanların çoğunlukla kendi yerel toplulukları dışında faaliyet gösteren aşırı sağcı fanatikler olduğunu açıkladı. Ancak bazı durumlarda bu kişilere kendi bölgeleriyle ilgili şikayetleri olan kişiler ya da kaosu tırmandırmak isteyen gençler de katıldı.
Karşı gösterilere katılan çok sayıda protestocunun yanı sıra anti-faşist gruplar ve Asyalı erkekler de protestoların gerçekleştiği ya da gerçekleşmesi beklenen bölgelerde toplandı.
4- Halk neden protesto ediyor?
Birçok katılımcı kendilerini, ‘rekor düzeydeki yasadışı göçün toplumlarına zarar verdiğini düşünen vatanseverler’ olarak tanımlıyor.
Aşırı sağcı eylemciler internette, yasadışı göçün kadınlara, genç kızlara ve kız çocuklarına yönelik saldırılar da dahil olmak üzere şiddeti ve suçu körüklediğini, politikacıların ise göçmenleri barındırdığını ve onlara iyi davrandığı söylemini yayıyor. İnsan hakları savunucuları ise bunun doğru olmadığını vurguluyor.
Sağ görüşlü bazı çevreler de polisi ‘vatansever’ protestoculara, örneğin kısa bir süre önce gerçekleşen Filistin yanlısı yürüyüşlere ya da 2020 yılındaki Black Lives Matter gösterilerine katılanlara davrandığından daha sert davranmakla suçluyor.
Hükümet ve polis, Birleşik Krallık'ta polisler hakkında bu şekilde konuşulmasına karşı olduklarını açıklarken Metropolitan Polis Komiseri Mark Rowley bunu ‘saçmalık’ olarak nitelendirdi.
Irkçılık karşıtı gruplar ise dükkanların yağmalanmasının, polise ve camilere yapılan saldırıların, birçok protestoda patlak veren şiddetin ardındaki gerçek nedeni ortaya koyduğunu ve vatanseverlikle ilgili atılan sloganların radikalleşme için bir kılıf olarak kullanıldığını belirttiler.
Birleşik Krallık merkezli anket şirketi YouGov tarafından sonuçları salı günü yayınlanan bir ankete katılanların dörtte üçü isyancıların Birleşik Krallık'ın genelinin görüşlerini temsil etmediğini söylerken, yüzde 7’si şiddeti desteklediğini belirtti.
5- Birleşik Krallık hükümeti hangi önlemleri aldı?
Başbakan Starmer, hükümetin ayaklanmalara karışanlarla mücadele etmek ve kaosu kontrol altına almak için tüm kolluk kuvvetlerine başvuracağını açıkladı.
Hükümet, cezaevlerinin kapasitesini yaklaşık 600 ek mahkumu barındıracak şekilde artırdı ve ayaklanmalarla başa çıkma konusunda uzman olan polis memurlarını görevlendirdi.
Öte yandan Liverpool Kraliyet Mahkemesi dün, 58 yaşındaki bir İngiliz hakkında ayaklanma olaylarına ve şiddet suçlarına karışmaktan üç yıl hapis cezasına çarptırdı. Böylece ayaklanmalarla ilgili ilk mahkeme kararlarından biri verilmiş oldu.
Hükümet sadece ayaklanmalara karışanlar hakkında değil, sosyal medyayı kaosu körüklemek amacıyla kullananlar hakkında da inceleme başlatacağını duyurdu. Bir kişi Facebook paylaşımlarında nefreti ve ırkçılığı kışkırtmak için tehditkar bir dil kullanmak ve eylemde bulunmakla suçlandı.
Birleşik Krallık Teknoloji Bakanı Peter Kyle, TikTok, Meta, Google ve X şirketlerinin temsilcileriyle bir toplantı düzenleyerek provokasyonun ve dezenformasyonun yayılmasının durdurulmasına yardımcı olmadaki sorumluluklarını yerine getirmeleri gerektiği mesajını iletti.
Kaynak: Independent Türkçe, Şarku'l Avsat
