Teksas, son dönemlerde ABD'nin güney sınırındaki düzensiz göç probleminin Başkan Joe Biden yönetimi ile eyalet yönetimi arasında gerginliğin tırmanmasına yol açması nedeniyle gündeme geliyor.
Eyalet yönetiminde Cumhuriyetçilerin bulunduğu Teksas, Demokrat hükümetin göç yaklaşımlarından en çok etkilenen bölgelerden biri haline geldi.
Mevcut Teksas Valisi Abbott'ın düzensiz göçmenlerin ülkeye girmesini önlemek için sınıra dikenli tel çekilmesine onay vermesinin ardından ABD Yüksek Mahkemesi, Meksika sınırında Rio Grande Nehri boyunca çekilen dikenli tellerin kaldırılması kararı aldı.
Yüksek Mahkeme'nin kararını kabul etmeyen Abbott, eyaletindeki ulusal muhafızların böyle bir işlem yapmayacağını, hatta "sınırı korumak" için yeni dikenli teller koyacaklarını deklare etti.
Abbott, sınır güvenliği konusunda federal yönetimi suçlayarak, Biden yönetiminin düzensiz göçmenleri önlemek için hiçbir şey yapmadığını savundu.
Teksas'ın bir "işgal" ile karşı karşıya olduğunu belirten Abbott, "Eyalet sınırlarımızı her türlü tehdide karşı korumak anayasal görevimiz ve bunu yerine getireceğiz" açıklamasını yaptı ve ülkedeki diğer Cumhuriyetçi eyaletlerin de yardımını talep etti.
Abbott'ın destek çağrısına kısa sürede yanıt veren 25 eyaletin Cumhuriyetçi valileri, ortak bir bildiriye imza atarak güney sınırının korunması konusunda Teksas'a her türlü desteği sağlamaya hazır olduklarını belirtti.
Bu kapsamda başta Oklahoma eyaleti olmak üzere birçok Cumhuriyetçi eyalet valisi, belli sayıda ulusal muhafız birliğini Teksas eyaletine destek amacıyla göndereceklerini bildirdi.
Teksas'a bir destek de halen Cumhuriyetçilerin en güçlü başkan aday adayı konumundaki, eski ABD Başkanı Donald Trump da tüm eyaletlere çağrı yaparak ulusal muhafızlarını Teksas'a göndermeleri ve ABD'nin güney sınırını yasa dışı göçmenlerden korumaları gerektiğini belirtmişti.
Söz konusu gerginlikler nedeniyle Teksas'ın ekonomisinin ülke ekonomisine etkileri, merak uyandırıyor.
2,4 trilyon dolarlık ekonomi
ABD’ye Meksika'dan ayrılarak 28'inci eyalet olarak katılan Teksas, tarım, hayvancılık ve petrol endüstrilerindeki faaliyetleriyle ülke ekonomisine büyük katkıda bulunuyor.
ABD Ticaret Bakanlığı'na bağlı Ekonomik Analiz Bürosu'nun internet sitesinde, ülkenin Gayrisafi Yurt içi Hasılası (GSYH) yaklaşık 27 trilyon dolar olarak kaydedildi.
Ülkenin gayri safi yurt içi hasılasına en büyük katkıyı yapan 2'nci eyalet olan Teksas, yaklaşık 2,4 trilyon dolarlık ekonomiye sahip.
ABD'de en büyük gayrisafi hasılaya sahip ilk eyalet ise yaklaşık 3,5 trilyon dolarla California.
ABD Nüfus Sayım Bürosu'nun Temmuz 2023 verilerine göre, yaklaşık 30 milyon nüfusu sahip Teksas, bu gayri safi hasılayla Rusya, Kanada, İtalya gibi ülkelerin ekonomileriyle yarışıyor.
American Immigrant Council adlı sivil toplum kuruluşunun Temmuz 2022'de yayımladığı bir çalışmada, 2019 itibarıyla ülkede California'dan sonra göçmenlerin en çok bulunduğu 2'nci eyaletin de Teksas olduğu ifade ediliyor.
ABD'nin Meksika ile en uzun sınırının bulunduğu Teksas'ta göçmen nüfusunun yaklaşık 4,9 milyon (nüfusun yaklaşık yüzde 17'si) olduğu kaydedilen çalışmada, kayıtlı göçmen nüfusunun eyaletteki iş gücünü "güçlendirdiği" belirtildi. Teksas'taki göçmenler, iş gücünün yaklaşık yüzde 21,9'unu oluşturuyor.
Öte yandan, Teksas basınında düzensiz göçmenlerin, burada kayıtsız olarak düşük ücretlere çalıştırıldığına ilişkin haberleri yer alıyor. Bu göçmenlerin, üretim ve inşaat alanlarında çalıştığı kaydedildi.
En büyük ham petrol üreticisi
Pazar ve tüketici verileri üzerine çalışan Alman şirket Statista'nın internet sitesindeki verilere göre, Teksas, ABD'de açık ara en büyük petrol üreticisi konumunda. 2022'de Teksas eyaleti, 1,8 milyar varil ham petrol üretti.
Teksas Petrol ve Gaz Derneği'nin (TXOGA) internet sitesinden yapılan açıklamaya göre, TXOGA Başekonomisti Dean Foreman, eyaletin, Ekim-Kasım 2023 döneminde günde 5,7 milyon varil ham petrol üretimiyle rekor kırdığını belirtti.
Foreman, "Teksas'ın enerji alanındaki rolü, verimlilik kazançları sayesinde mütevazı sondaj faaliyetleri aracılığıyla giderek daha önemli hale geldi" dedi.
Eyaletin petrol ve doğal gaz üretiminde, işlemesinde ve ihracatında "yeni rekorlar kırdığını" kaydeden Foreman, Teksas'ın "ulusal ve küresel enerji"de öneminin arttığına dikkati çekti.
Teksas eyaletindeki zengin petrol rezervi, 1910'un başında Spindletop petrol rafinerisinde bulundu. Burada, günde yaklaşık 100 bin varile tekabül eden miktarda petrol çıktı.
İlerleyen yıllarda, Teksas'ın Corsicana, Ranger, Borger, Odessa, Kilgore gibi bölgelerinde de petrol bulunması, eyaletin petrol endüstrisinin önde gelenleri arasına girmesine yol açtı.
Teksas'ta tarım ve hayvancılık
Teksas ekonomisinde tarım ve hayvancılık da önemli rol oynuyor. ABD Tarım Dairesinin verilerine göre, ülkenin pamuk üretiminin yüzde 40'ını oluşturan Teksas, en büyük pamuk üreticisi olarak kayıtlara geçiyor.
Teksas Tarım Dairesi'nin yayımladığı verilere göre, eyalette gıda ve dokuma sektörlerinin ekonomik etkisi yaklaşık 100 milyar dolara denk geliyor.
Topraklarının yüzde 86'sı tarımsal üretimde kullanılan Teksas'ta, tarımsal işletmelerin yüzde 98,5'i şahıslara ait.
Teksas'ta çalışan her 7 kişiden 1'i, tarımla uğraşıyor. Öte yandan, besicilik alanında Teksas'taki büyükbaş hayvanlar, ABD'dekilerin yüzde 13'ünü oluşturuyor.
Tarımsal faaliyetlerinde mısır, buğday, fıstık ve pirinç gibi ürünlerin en çok üretildiği eyaletlerden biri olan Teksas, pamuk ve saman üretiminin yanı sıra koyun, keçi ve at gibi hayvanların besiciliğiyle de ülkede öne çıkıyor.
(Teksas Valisi Greg Abbott ve eski ABD Başkanı Donald Trump)
Vali Abbott: ABD’nin ekonomik motoru
Teksas Valisi Greg Abbott, eyaletin ekonomik ve iş çevresini değerlendirdiği basın toplantısında, Teksas'ın "Amerika'nın ekonomik motoru" olduğunu ifade etti.
Eyalete yatırım yapan iş verenlere ve çalışmak üzere gelen kişilere değinen Abbott, eyalette "düşük maliyetli işletmeler için stratejiler oluşturduklarını" kaydetti.
Abbott, Teksas'ta "en iyi istihdamı" sağladıklarını öne sürdü.
Eyalet valiliğinin internet sitesine göre, ABD'nin vergi yükümlülüğü en az olan eyaletlerinden biri olan Teksas'ta kurumlar gelir vergisi ve kişisel gelir vergisinin olmaması, girişimciler ve çalışanlar için önem teşkil ediyor.
Teksas'ta kurumlar gelir vergisi ve kişisel gelir vergisinin olmaması nedeniyle eyaletten ve ülke dışından birçok girişimci, burada yatırım yapıyor.
Ayrıca Fortune 500 listesinden yaklaşık 55 firmanın eyalette şubesinin bulunmasının, istihdam açısından ekonomiyi olumlu etkilediği kaydediliyor.
Öte yandan, Teksas'ta bazı makine ve ekipman üreten işletmelere satış vergisinden muafiyet tanınması gibi çeşitli fırsatlar da sunuluyor.
İÇ SAVAŞ'TA TEKSAS
ABD'de 1861-1865 yılları arasında kuzey ve güney eyaletleri arasında yaşanan İç Savaş'ta Teksas'ın yer almasında da eyaletin ekonomisi etkili oldu.
Ülkenin güneyindeki bölgelerinde tarıma dayalı ekonominin hakim olması, çiftliklerdeki iş gücünün Afrika kökenli siyahilerden sağlanması Teksas'ın bu savaşta güneyli eyaletlerin yanında yer almasında rol oynadı.
Ülkede köleliğin kaldırılmasını savunan kuzey eyaletleri ile buna karşı çıkan güney eyaletleri arasındaki İç Savaş'ta Teksas'taki pamuk üretimi, güneyli eyaletlerin kurduğu "Amerikan Konfedere Devletleri" için önemli bir finansal kaynaktı.
Savaş için yaklaşık 100 bin asker sağlayan Teksas'ta topraklarının genişliği, eldeki kaynaklar ve Meksika Körfezi'ne erişim gibi imkanlar nedeniyle konfederasyon için savaş sürecinde ekonomik destek açısından da önemlidi.
İç savaş, 4 yılın sonunda kuzeyin galibiyetiyle sona erdi. Yenilginin ardından dağılan konfederasyondaki eyaletlerde "yeniden yapılanma" dönemiyle devlet ve toplum yapısında düzenlemeler yapıldı.
Savaşın ardından ABD Kongresinin çıkardığı yasayla Aralık 1865'te kölelik ABD'de tamamen yasaklandı.
