80 gün içerisinde üç kez zamlanan Ayçiçek yağı rekor fiyatlara ulaştı.
Trakya Tohumcular Derneği Başkanı İbrahim Toruk, sürece dair değerlendirmelerde bulundu.
CNBC-e'ye konuşan Toruk şunları söyledi:
"İki bağlamda ele alıyoruz. En önemlisi global iklim krizi nedeniyle yağ üretimindeki problemler. Türkiye'de son 3 yıldır kuraklıktan dolayı büyük problem yaşıyoruz. Kuzey Kutbu ile ilgili de aynı sorun ortaya çıkmaya başladı. Yağ bitkisi üretiminin az olması fiyatların artmasına neden oldu. Bunun yanında politik nedenler de var. Covid krizinden sonra emtialarda çok büyük bir düşüş yaşandı. Devletlerin baskı altında tutmasından dolayı fiyatlar düşük kalmıştı. Fakat şu anda iki nedenden dolayı beklenenin üzerinde artış var. Bundan 1-1.5 sene önce 900-980 dolar olan ham yağ şu anda dünyada 1150 doların üzerinde işlem görüyor. Bu artış da doğrudan ülkemizdeki fiyatlara da yansıyor. Çünkü tarife kontenjanının uygulanması ve döviz kurunun düşük kalması nedeniyle Trakya Birlik'in 44 TL fiyat açıklaması bu sezonda ve şu anda Edirne Ticaret Borsası'nda 21-24 TL arasında bir işlem görüyor Ayçiçek tohumu. Bu da dolar bazında 1250-1300 dolar civarındaki ülkemizdeki ürünlerin rakamı geldiği için de fiyatların artması kaçınılmaz."
Fiyatlar yükselecek mi?
"Bundan sonra ne olacak?" sorusunu sorarak cevaplayan Toruk "Dünyadaki artışın devam edeceğine inanıyoruz. Güney Yarımküre'den de iyi haber gelmiyor. Brezilya ve Endonezya'da palm yağı üretiminde soya üretiminde problemler var. Kuraklık böyle devam ederse arz daha da azalacak. Türkiye'de fiyatlar ağustos ayında Ayçiçek tohumu ve ham yağda dahili işlemde kontenjan açılmıştı. Türkiye'deki üreticilerden ürün alan sanayi firmalarına yılbaşından sonra ithalat izni verilecekti. Yani düşük vergili ithalat izni. Yılbaşı itibariyle buna hak kazanan firmaların belirlenmesi, sonrasında dünya fiyatlarıyla ithalatın yapılması bence Ayçiçek yağı fiyatındaki artışı durduracaktır. Ancak şuna da bakmak gerek. Döviz artarsa, dünyadaki arz biraz daha düşerse maalesef yağdaki fiyat artışı devam edecek." dedi.
Yağdaki tağşiş sorunuyla ilgili de açıklamalar yapan Toruk şöyle konuştu: "Tüketiciye bilinen markalardan alışveriş yapmalarını öneriyoruz. Ülkemizde yağ sanayiinin oyuncuları belli. Bu oyuncularda tağşiş olduğunu görmedik. Özellikle zeytinyağında yaşıyoruz. Daha küçük üreticilerin bunu yaptığını görüyoruz. Ucuz alırken sağlıksız almamak lazım."