Dünya'nın uydusu Ay, yaklaşık iki buçuk yıl aradan sonra tekrar kızıl bir renge bürünecek. Bu doğa olayı, halk arasında “Kanlı Ay” olarak bilinen tam Ay tutulmalarından biridir. Gökbilimciler, bu yıl gözlemlenecek tutulmanın dünya genelinde birçok noktadan net bir şekilde izlenebileceğini belirtiyor.
Kanlı ay nedir?
Kanlı Ay, Ay tutulması sırasında Ay’ın pas rengini andıran kızıl bir renge bürünmesini tanımlayan bilimsel olmayan bir terimdir. Ay, Dünya’nın gölgesine tamamen girdiğinde, doğrudan güneş ışığını alamaz ancak Dünya atmosferinden süzülen kırmızı ışık Ay yüzeyine ulaşarak ona ürkütücü bir kızıllık kazandırır.
Kanlı Ay terimi ayrıca, iki yıl içinde bir noktadan gözlemlenebilen dört tam Ay tutulmasını tanımlamak için de kullanılır. Ancak bu tür olayların art arda gerçekleşmesi nadirdir. Bir kişi aynı noktada on yıl boyunca kalırsa, genellikle dört ila beş tam Ay tutulması gözlemleyebilir. Ancak, dört tutulmanın arka arkaya meydana gelmesi oldukça ender rastlanan bir durumdur.
Kanlı ay neden kırmızı görünür?
Dünya, Güneş ışığını engelleyerek uzaya gölge düşüren opak bir nesne gibi davranır. Ancak Dünya’nın atmosferi, belirli bir miktarda ışığın geçmesine izin verir ve bu ışık, Ay yüzeyine ulaşarak ona kırmızımsı bir görünüm kazandırır.
Bu durum, Rayleigh Saçılması adı verilen fiziksel bir olaydan kaynaklanır. Atmosferdeki gaz tabakası, belirli dalga boylarını farklı oranlarda kırar ve saçar. Kısa mavi dalga boyları atmosfere daha fazla takılırken, uzun kırmızı dalga boyları daha kolay yayılır.
Bu olay, gündüz gökyüzünün mavi, gün doğumu ve gün batımı sırasında ise turuncu ve kırmızı tonlarda görünmesini sağlayan aynı süreçtir. Dünya’nın oluşturduğu koni şeklindeki gölgenin kenarlarında pas renginde bir parıltı oluşmasına neden olur. Ay, bu gölge bölgesinden geçtiğinde, işte tam da bu yüzden kırmızı bir hale bürünür.
Kanlı ay ne zaman ve nereden izlenebilecek?
Tam Ay tutulması, Ay’ın Dünya’nın gölgesi içine tamamen girdiği nadir olaylardan biridir. Ay, bu gölge alanından yılda yalnızca birkaç kez geçer. Bunun nedeni, Ay'ın küçük boyutu ve Dünya'ya yakınlığıdır. Ayrıca, Ay'ın yörüngesi Dünya’ya göre hafif eğimli olduğu için her ay tutulma yaşanmaz.
Bu yılki Kanlı Ay tutulması, dünyanın çeşitli bölgelerinde net bir şekilde izlenebilecek. Gökbilimciler, hava durumunun elverişli olduğu bölgelerde Ay'ın doğrudan izlenebileceğini, diğer yerlerde ise teleskop veya internet üzerinden canlı yayınlarla gözlemlenebileceğini belirtiyor.
Kanlı ay tutulmasını gözlemlemek için:
Işık kirliliğinin az olduğu açık alanları tercih edin.
Bulutsuz bir gece olması gözlemi kolaylaştıracaktır.
Teleskop veya dürbün kullanarak detayları daha net görebilirsiniz.
NASA ve diğer uzay ajanslarının canlı yayınlarını takip edebilirsiniz.
Süper mavi kanlı ay nedir?
Bazen, gökyüzünde çok daha nadir bir olay yaşanabilir ve NASA’nın “Süper Mavi Kanlı Ay” olarak adlandırdığı özel bir fenomen meydana gelir. Bu olay, Süper Ay ve Kanlı Ay’ın aynı anda gerçekleşmesi ile ortaya çıkar.
Süper Ay, Ay’ın Dünya’ya en yakın konumdayken normalden daha büyük ve parlak görünmesi durumudur.
Mavi Ay, aynı ay içinde ikinci kez dolunay yaşanmasıdır.
